-

. .Qavaareh is a Persian Speaking podcast about the fashion industry. :https://instagram.com/qavaareh :https://t.me/9UJC3Q9PeXpiMzE0 :https://t.me/BLDfp_oMz3QxZWVk :https://x.com/Qavaareh Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Be a guest on this podcast

Language: fa

Genres: Arts, Education, Fashion & Beauty

Contact email: Get it

Feed URL: Get it

iTunes ID: Get it

Get all podcast data

Listen Now...

دست‌درازی فرهنگی یا کالچرال اپروپرییشن چیست؟
Thursday, 18 December, 2025

مدتها بود خیز گرفته بودیم که درباره دست‌درازی فرهنگی بگوییم. اما هر بار از هیبت ماجرا عقب می‌نشستیم تا اینکه بالاخره دل به دریا زدیم. ادعا نداریم که همه جنبه‌های دست‌اندازی فرهنگی و ربط آن به دنیای فشن را گفتیم و حل و فصل کردیم اما دست کم در گفتگو را باز کردیم. بهانه این گفتگو در گرفتن بحث دوباره درباره کارزار تبلیغاتی زار برند درسا و نیز استفاده برندهای دیگر از حضور اقلیت‌ها در تبلیغات بلک فرایدی بود ولی این بحث همچنان ادامه دارد و ما به ضرورت باز هم به این موضوع بازمی‌گردیم. این تنها قسمت اول است. از آتفه ، ترنج و فرنوش که در این بحث شرکت کردند و دینا که سوالش موجب پدید آمدن این بحث شد سپاسگزاریم.دست اندازی فرهنگی یا کالچرال اپروپرییشن چیست ؟ «Cultural appropriation» یا دست درازی فرهنگی یعنی این‌که یک فرد یا گروه (معمولاً از فرهنگی که قدرت/نفوذ اجتماعی بیشتری دارد) عنصر یا عناصر یک فرهنگ دیگر را برمی‌دارد و استفاده می‌کند، بدون اینکه زمینه، معنا، تاریخ یا حساسیت‌های آن فرهنگ را درست بشناسد یا رعایت کند—و گاهی هم از آن سود می‌برد، در حالی که خودِ افراد آن فرهنگ ممکن است بابت همان چیز مسخره شوند، تبعیض ببینند یا کنار گذاشته شوند.این مفهوم دقیقاً چه می‌گوید؟تصاحب فرهنگی معمولاً درباره‌ی چیزهایی مثل این‌هاست:لباس‌ها و پوشش‌های سنتیمدل مو و نمادهای ظاهریموسیقی، رقص، هنر و سبک‌های زیبایی‌شناسینمادهای مذهبی یا آیینیزبان، اصطلاحات، یا لهجه‌هاغذا یا آیین‌های مرتبط با یک جامعهنکته‌ی کلیدی این است که مسئله فقط «استفاده کردن» نیست؛ مسئله نابرابری قدرت و بی‌توجهی به معنا و زمینه است.تفاوت با «تبادل فرهنگی» چیست؟همه‌ی تعامل‌های فرهنگی لزوماً بد نیستند. معمولاً این سه مفهوم از هم تفکیک می‌شوند:۱) تبادل/تعامل فرهنگی (Cultural exchange)وقتی دو فرهنگ با احترام، شناخت، و در شرایط نسبتاً برابر از هم یاد می‌گیرند و الهام می‌گیرند (مثلاً همکاری هنری با مشارکت واقعی اعضای آن فرهنگ).۲) قدردانی فرهنگی (Cultural appreciation)وقتی کسی با تحقیق، احترام، و ترجیحاً با راهنمایی/مشارکت افراد همان فرهنگ، از یک عنصر فرهنگی استفاده می‌کند و منبع و معنا را درست بازتاب می‌دهد.۳) دست‌درازی فرهنگی (Cultural appropriation)وقتی یک عنصر فرهنگی «برداشته» می‌شود، اما:معنایش سطحی یا تحریف می‌شود،منبع و صاحبان فرهنگی نادیده گرفته می‌شوند،یا استفاده‌کننده از آن اعتبار/پول/پرستیژ می‌گیرد در حالی که صاحبان اصلی آن همچنان با کلیشه و تبعیض مواجه‌اند.چه چیزهایی معمولاً باعث می‌شود یک کار «تصاحب فرهنگی» تلقی شود؟چند معیار رایج (همه با هم یا بعضی از آن‌ها):نبودِ زمینه و احترام: استفاده صرفاً برای مد/شوخی/زیبایی، بدون توجه به معنا.کلیشه‌سازی: تقلیل یک فرهنگ به چند نماد «اگزوتیک».عدم نسبت دادن منبع: معرفی کردن یک سبک یا ایده به نام خود، بدون اشاره به ریشه‌ها.سودآوری یک‌طرفه: برند یا فردی از یک عنصر فرهنگی درآمد کسب می‌کند، اما جامعه‌ی صاحب آن منفعتی نمی‌برد.استاندارد دوگانه: همان چیزی که برای صاحبان فرهنگ «بد» یا «نامناسب» شمرده می‌شود، برای فرد بیرونی «باحال/مد روز» حساب می‌شود.استفاده از عناصر مقدس/آیینی: نمادهایی که جنبه مذهبی یا آیینی دارند و مصرف روزمره‌شان توهین‌آمیز تلقی می‌شود.مثال‌های ساده برای فهم بهتر (کلی و غیرشخصی)استفاده از نمادهای مذهبی/آیینی یک جامعه به عنوان اکسسوری مد، بدون شناخت جایگاه مقدس آن.تقلید از لهجه یا اصطلاحات یک گروه برای شوخی یا کاریکاتوری کردن آن‌ها.استفاده تجاری از طرح‌ها یا لباس‌های سنتی یک قوم، بدون اجازه/همکاری/سهم دادن به سازندگان و جامعه‌ی مربوط.آیا همیشه بد است؟در بحث‌های عمومی، همیشه هم اجماع کامل وجود ندارد. بعضی‌ها می‌گویند «فرهنگ‌ها همیشه از هم تأثیر می‌گیرند»؛ درست است، اما طرفداران مفهوم تصاحب فرهنگی تأکید می‌کنند که:«تأثیرپذیری» وقتی مشکل‌زا می‌شود که با نابرابری، حذف صداها، تحریف و سود یک‌طرفه همراه باشد.اگر کسی می‌خواهد محترمانه از یک عنصر فرهنگی استفاده کند، چه کارهایی کمک می‌کند؟درباره‌ی معنا و تاریخچه آن عنصر مطالعه کند.از خودش بپرسد: «آیا این موضوع مقدس/حساس است؟»تا حد ممکن از افراد همان فرهنگ یاد بگیرد یا با آن‌ها همکاری کند.منبع را ذکر کند و اگر منفعت مالی دارد، به شکل منصفانه سهم/اعتبار بدهد.به واکنش افراد آن جامعه گوش دهد؛ اگر گفتند آزاردهنده است، دفاعی برخورد نکند و اصلاح کند.اینستاگرام آتفهاینستاگرام ترنجاینستاگرام فرنوشاینستاگرام قوارهکامیونیتی تلگرامکانال تلگرامتوییترلینکدین Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.